Twee op vijf zelfstandigen kunnen nergens op terugvallen
Uit een enquête in Nederland, uitgevoerd in 2019, blijkt dat twee op de vijf zelfstandigen zonder personeel (zzp’er) niet over een voorziening voor ziekte of arbeidsongeschiktheid beschikken, zoals een verzekering of spaargeld. Dat percentage loopt op naarmate het inkomen lager is. Als alle zelfstandigen zonder personeel in vijf inkomensgroepen worden verdeeld, heeft van de groep met de hoogste inkomens minder dan een kwart geen voorziening. Bij de laagste inkomens is dat 65%.
Uit de enquête valt wel af te leiden dat het aantal zzp’ers zonder pensioenvoorziening sinds 2017 kleiner is geworden. Een op de vijf heeft niets geregeld, voor het merendeel omdat het geld ontbreekt. In 2017 gold dat nog voor één op de vier.
Uit eerder onderzoek was bekend dat krap 20% van de zzp’ers een verzekering gewaarborgd inkomen of een arbeidsongevallenverzekering heeft afgesloten. Nog eens 40% heeft dus een andere voorziening. Spaargeld of beleggingen worden het meest genoemd. Bijna een derde denkt daarop te kunnen terugvallen. Tien procent noemt de eigen woning en een krappe tien procent de waarde van het bedrijf. Omdat meerdere antwoorden mogelijk waren, zijn de percentages niet scherp af te bakenen.
De cijfers zijn saillant tegen de achtergrond van het recente pensioenakkoord in Nederland. Uit bezorgdheid over de lage verzekeringsgraad onder zelfstandigen is daarin afgesproken dat er voor deze groep een wettelijke verzekeringsplicht moet komen. Zo wordt voorkomen dat arbeidsongeschikten zonder reserves ten laste komen van de gemeenschap.
Onbetaalbaarheid
Zelfstandigen-organisaties verzetten zich tegen die plannen omdat ze het vrije ondernemerschap zouden inperken. Bovendien vrezen ze voor onbetaalbare premies. Ze zijn veel beter te spreken over het recente voorstel van de regering om een publieke basisvoorziening te creëren voor alle categorieën werkenden, of het nu werknemers of zzp’ers zijn.
Onbetaalbaarheid is een belangrijke reden om geen verzekering af te sluiten. Bijna de helft van de zzp’ers zonder verzekering zegt dat de kosten niet opwegen tegen de baten en 37% dat ze het domweg niet kunnen betalen. Ruim een op de vijf denkt het financiële risico zelf te kunnen dragen. Dat vertrouwen stijgt naarmate het pensioen dichterbij komt. Eveneens een vijfde kan terugvallen op een partner. Dat geldt vaker voor vrouwen dan voor mannen.
Financieel Dagblad – 04/07/19