Ziek of arbeidsongeschikt als zelfstandige. Wat nu?
Het kan iedereen overkomen, ziek worden of een ongeval hebben. Als je ziek bent of een ongeval hebt gehad waardoor je jouw beroep niet kan uitoefenen, ben je arbeidsongeschikt. Het kan zowel over lichamelijke letsels gaan als over psychische letsels, zoals ene burnout of een depressie.
Voor een zelfstandige heeft dit een andere impact dan voor een loontrekkende. Een loontrekkende valt terug op een ziekteverzekering van de werkgever, en ontvangt 60% van zijn loon bij ziekte.
Als zelfstandige of als meewerkende echtgenoot ontvang je een ziekte-uitkering, die uitbetaald wordt door je ziekenfonds, op voorwaarde dat je ‘in regel bent’ met je sociale bijdragen.
Je hebt recht op een uitkering als je minstens acht dagen arbeidsongeschikt bent. Je arbeidsongeschiktheid begint te lopen vanaf de datum die je behandelend arts op het getuigschrift vermeldt. Dit getuigschrift moet je bezorgen aan je ziekenfonds, en je moet wel opletten, want een laattijdige aangifte kan ertoe leiden dat je een deel van je uitkering verliest.
Je ziekenfonds kan maar een uitkering toekennen als je sociale bijdragen correct betaald zijn.
Waarop heb je recht bij ziekte?
Het bedrag van je uitkering bij arbeidsongeschiktheid hangt af van je gezinssituatie:
- Met gezinslast: 64,91 euro per dag
- Alleenstaande: 51,69 euro per dag
- Samenwonend: 39,64 euro per dag
Ook zaterdagen worden als een vergoedbare dag beschouwd. Per week kan je dus aanspraak maken op zes daguitkeringen.
Even rekenen voor een zelfstandige in hoofdberoep met gezinslast.
64,91 per dag * 6 dagen * (52 weken + 1 dag) = 20.316,83€ per jaar
Gemiddeld per maand is dit dus 1.693,07€ bruto. Daarop wordt 11,11% bedrijfsvoorheffing gerekend en hou je dus netto 1.504,97€ over.
Let wel, je loopt het risico dat je het daaropvolgende jaar nog een herrekening van je belastingen krijgt, omdat er te weinig werd ingehouden.
Reken (niet overdreven) 25% belastingen, en je houd met moeite 1.270€ netto over.
Moet je sociale bijdragen blijven betalen als je arbeidsongeschikt bent?
In principe niet, er zijn geen sociale bijdragen meer verschuldigd indien je je zelfstandige beroepsactiviteit stopgezet hebt én deze ook niet verdergezet wordt door iemand anders in jouw naam.
Wat moet je nu onder ‘stopzetting’ verstaan ?
Heb je een eenmanszaak waarin je niet meer actief bent tijdens je arbeidsongeschiktheid, dan is het niet nodig om de eenmanszaak formeel stop te zetten. Je kan het gebrek aan inkomsten aantonen aan de hand van btw-aangiftes waaruit blijkt dat er geen btw-verrichtingen waren.
Indien je helper of meewerkende echtgenoot bent in een eenmanszaak, dan volstaat het om je activiteit stop te zetten. De eenmanszaak kan verder actief blijven.
Heb je een vennootschap, dan mag je je operationele activiteiten als ‘werkend vennoot’ niet meer uitoefenen. Je kan wel mandataris blijven, en jezelf geen loon meer uitkeren.
Ben je de enige zaakvoerder/bestuurder van een eenpersoonsvennootschap, dan mag de vennootschap niet meer actief zijn. Je mag je mandaat behouden op voorwaarde dat het mandaat onbezoldigd is/wordt.
Kan je dan nog werken en je uitkering arbeidsongeschiktheid behouden?
Nee, maar mits toestemming van het ziekenfonds, kan hier echter van worden afgeweken. Op basis van je medische situatie kan je toestemming krijgen om je uitkering te cumuleren met een beperkte beroepsactiviteit.
Wanneer je werkt tijdens je arbeidsongeschiktheid, betaal je altijd sociale bijdragen. Je krijgt geen vrijstelling wegens ziekte.
Gelijkstelling ziekte
Als je ziek of arbeidsongeschikt bent, ben je dus geen sociale bijdragen meer verschuldigd. Je kan dan de zgn. ‘gelijkstelling wegens ziekte’ aanvragen via jouw sociaal verzekeringsfonds.
Deze gelijkstelling zorgt ervoor dat je ook zonder de betaling van sociale bijdragen sociaal verzekerd blijft tijdens je arbeidsongeschiktheid. Je blijft dan verder pensioenrechten opbouwen, je blijft verzekerd voor de terugbetaling van medische kosten, …
Als je je activiteit niet stopzet en/of als je activiteit in jouw naam wordt verdergezet door iemand anders, dan blijf je sociale bijdragen verschuldigd. Er kan dan geen gelijkstelling wegens ziekte toegekend worden.